Voor direct aanmelden voor ‘Kramen met vertelling plus (gratis) vrijheidbrunch’ op de Stadhuisbrug, klik HIER.
.
.

——————–

9.30-10.45
Intocht van pelotons authentieke jeeps, motoren en meer, begeleid door de Boogie Band,
net als toen van de Berekuil naar het Stadhuis (nu zijde Stadhuisplein).

Onderdeel van de Polarbear-rit die, net als toen, meerdere plaatsen aandoet.
De jeeps en motoren zijn echt van geallieerden van indertijd geweest, door hen achtergelaten, omdat zij, door de vele vergane schepen, al moeite hadden om de militairen weer naar hun eigen land terug te brengen. Opvallend is ook dat ze op benzine rijden, omdat dat toen makkelijker te krijgen was dan diesel.

 

Met op 5 mei routekaartje met WOII-hotspots

Dan te zien door aanklikken van  het kaartje. Voor wie de route van de Intocht meeloopt of meefiets.

&

10.00-10.40
Stadhuisplein / Korte Minrebroederstraat:
Expo van de voertuigen van het eerste peloton 

De eigenaren-chauffeurs zijn erbij voor extra info.
Warme herinneringen hebben zij die erbij waren aan het trakteren door de geallieerden op, onder andere, chocola. Ook vandaag trakteren we op kleine chocolaatjes en we delen zwaaivlaggetjes uit (maar wie er al eentje heeft: neem die vooral mee).

&

10.40
Mini-parade van Stadhuisplein naar Stadshuisbrugen met jeep, muziek, bijzondere gasten en het publiek.

Daarmee is het programmaonderdeel op het Stadhuisplein ook af, het programma op het Stadhuisplein en in het stadhuis wordt juist uitgebreider.

&

10.45-11.15
Bordes Stadhuis
Verwelkoming met Vertellingen à la toen

De huidige burgemeester, twee kleinkinderen van de toenmalige burgemeester Ter Pelkwijk en een ooggetuige, die daar toen als jongen ook stond, zijn hier, na 80 jaar, à la toen, voor een terugblik op een vrolijk en belangrijk moment.
In 1942 is de goede burgmeester Ter Pelkwijk vervangen door een NSB’er. Hij dook onder in de buurt van Utrecht. Toen de geallieerden ook Utrecht definitief vrij maakten, was hij direct weer op post en werd bij het stadhuis door een enthousiaste menigte ontvangen. Het was niet alleen een feestelijk moment, het was een moment om de gealliieerden te begroeten en te bedanken en hij las daar de proclamatie van de koningin voor, de bevestiging dat het land en de stad het bestuur weer in eigen handen had. 

&

    

9.30-14.00
op Stadhuisbrug en in Stadhuis
Feestelijke Infomarkt

Dat met verschillende programmaonderdelen:

10.00 – 13.00, op en af
Doedelzak-duo.
Op de Stadhuisbrug

Utrecht werd bevrijd werd door troepen uit Great Britain en bij de parades warn er zo ook doedelzakgroepen.

&

Infostands (ook met bankjes)
op de Stadhuisbrug

Diverse groepen doen enthousiast mee aan de infomarkt. Een aantal die na de wereldoorlog(en) wilde werken aan duurzamere vrede en veiligheid: Unicef, de Europadag, veteranen, de NATO, Pais-Vredesbeweging en ProdeDemos.
Ook het Gilde, het Klokkenluidersgilde en de Stichting Stolpersteinen Utrecht zijn er.

&

   

Expo buiten en binnen

-Buiten een aantal mooie fotobeelden van het archief en met extra aandacht: het beeld ‘Het meisje op het Kermispaard’.

-Binnen als tafelexpo: ‘Een glimp van de Bevrijding is een paar andere landen’.

-en als spontaan aanbod van HKUstudent Koen Berkers: “AI Tijdmachine – Utrecht Toen & Nu”.
Dit is een interactieve installatie, die oude beelden van de Tweede Wereldoorlog en hedendaagse beelden van de stad combineert. Daarbij is er veel werk gestoken in het inkleuren en, met behulp van AI, ook deels beweeglijk maken van de oude beelden, waardoor ze nog tastbaarder worden. Voor wie er bij was en voor zij die van daarna zijn.

&

11.15-12.15
Stadhuisbrug
Kramen met een vertelling plus Vrijheidsbrunch.
Vooraf aanmelden aangeraden. Ter plekke kan ook, maar vol=vol.

Bij elke kraam is er een lezing/vertelling door iemand van een groep, die zich met dat thema bezig houdt. Er is daarna ook ruimte voor vragen van deelnemers en deze kunnen eventueel ook zelf wat aanvullen o.i.d.

Aanmelden met een mail naar utrecht80jaarvrij@gmail.com
–naam – emailadres – (geboortejaar)
-de vertelkramen in volgorde van voorkeur
-en brunchkeus: klassiek of veganistisch.

A. Vertelkraam door het Gilde over de Bevrijding van Utrecht.
B. Vertelkraam twee door het Gilde over de Bevrijding van Utrecht.
(De verteller over de bevrijding in ander landen moest helaas afzeggen. Binnen is er wel een eenvoudige. maar leuke expo over de bevrijding in Canada en in de ‘West’.)
C. Vertelkraam door Unicef, opgericht in 1946 t.b.v. Europese kinderen, over toen, de invoering van Kinderrechten en hun werk elders en hier.
D. Vertelkraam door ProDemos met een interactief spel met gesprek over praktische democratie.
E. Vertelkraam door het Utrechts Klokkenluidersgilde over het spannende behoud van de klokken toen.

Bij de Kramen met vertelling wordt een eenvoudige brunch-uit-het-vuistje aangeboden (m.s.v. het Vfonds en Boons Markt). 

>
-Bij samen willen brunchen graag samen in 1 mail reserveren.
-Binnen een dag een bevestiging of voorgesteld alternatief. 
-Ook voor wie niet mee-bruncht is er tegelijk genoeg programma.
-(Er wordt bij het event geen drinken of eten verkocht, maar naast het Stadhuis zit supermarkt Boon, die dan vanaf 10.00 uur open is.)   

    

Ook bij Bevrijdingsfeesten van 80 jaar terug werden er gezamenlijke maaltijden georganiseerd. (Overigens was er nog veel spaarzaam beschikbaar en ‘op de bon’, dus het ging vooral om de sfeer. (Inwoners kregen tijdens de oorlog en voor sommige producten ook nog lang daarna, bonnen die je het recht gaven om iets te kopen. Dit om wat te temperen dat wie weinig geld had steeds mis greep.)

&

 

11.45-12.15
Europalezing ’75 jaar Europa’,
Hal (zaal) stadhuis
Door professor J. Kennedy van de UU en F de Wolff van Comité Europadag Utrecht

Op 9 mei is weer de Internationale Europadag, dit haar de 75ste! Sinds 1950 is er veel geïnitieerd om Europa te laten samenwerken i.p.v. onderling oorlog te voeren. Deze vertelling geeft een vogelvlucht van wat er in 75 jaar werd gerealiseerd,
In de hal van het stadhuis, open voor iedereen, er zijn ruim stoelen en staplekken (blijft te vol=te vol).

&

   
12.30-13.30
Levendig interview van ooggetuigen door zijn kleinzoon en
voorlezen door nazaten Ter Pelkwijk uit ander, nog onbekend dagboek van de burgemeester.
Hal (zaal) Stadhuis

A. Een ooggetuige. die bij de bevrijding een 11 jarige jongen was, wordt publiek geïnterviewd door zijn kleinzoon. Hij vertelt levendig over alles wat hij die jaren zag als nieuwgierige jongen uit de binnenstad. Hij noemt het bescheiden ‘kleine geschiedenis’, het is echter veel meer. Voor generatiegenoten en voor wie van daarna is van veel waarde.
B. De eertijdse burgemeester Ter Pelkwijk blijkt na de oorlog ook een veel uitgebreider verslag te hebben geschreven over die jaren, dan het bekende, ook interessante maar dunne, dagboek. Zijn kleinkinderen lezen er uit voor. 

&

14.00
De viering hier is klaar.  Wie wil kan de route-wandeling nu richting Berekuil maken en/of naar het festival of een van de wijkvieringen gaan.

Om 13.45 graag vertrek uit het stadhuis, dat deze feestdag alleen speciaal voor deze viering open is en om 14.00 de deuren weer sluit.
Ook de kraampjes moeten om 14.00 afgebouwd worden.

&

Meer lezen of kijken over de Bevrijding.

Hieronder vast een kleine greep, inclusief Plaatje&Praatje, rond deze dag.
Meer volgt.

————————

Realisatie van de viering mogelijk door steun en medewerking van:
verschillend fondsen en allerlei actieve inwoners en organisaties. Hieronder een groeiende lijst.
Initiatievenfonds – Gemeente Utrecht – Vfonds – Cultuurfonds – Boons Markt – Keep them Rolling – Bazuin’s Boogie Band – – Vrijwilligers Centrale  Utrecht – Gilde Utrecht – Unicef – ProDemos – Afdeling Democratie Gemeente – Pais Vredesbeweging – Comité Europadag Utrecht – Stichting Stolpersteine Utrecht – Klokkenluidersgilde Utrecht – Archief Utrecht (diversen) – Nationaal Comité 4&5 mei – Doedelzak-duo – nazaten – (familie van) Ooggetuigen – inwoners met een speciaal verhaal of speciale kennis – Crewleden – Janskerkhoffestivals en heel verschillende leveranciers die beschikbaar waren met goede spullen.

——————–

Plaatje&Praatje

Bevrijding op 5 mei en 7 mei.
Voor de bevrijding van heel Nederland is op 5 mei getekend in Wageningen in hotel De Wereld (een kleine hapering hier even terzijde gelaten).  Grote delen van Nederland waren daarvoor al vrijgekomen, die vaak met zware gevechten, nu ging het nog om met name het deel ten westen van de IJssel.
De geallieerden trokken na het tekenen naar de plaatsen waar nog Duitse bezetters waren om deze te ontwapenen. Zo kwamen de Polarbears, met Engelsen en Canadezen, op 7 mei in Utrecht-stad aan (en bv. op de 8e in Den Haag en Rotterdam en de 9e in Amsterdam). In de middag kwamen de mannen van de 146e Infanterie Brigade van het eerste Canadese legerkorps, de Polar Bears, en de leden van de 49e Britse Infanterie Divisie Utrecht binnen. 
Na de oorlog is de 5e uitgeroepen tot Nationale Feestdag en dit lustrumjaar zijn velen dan vrij om het te vieren, vandaar dat die datum ook voor het Vlamevent is gekozen.)

——–

Terugkomst van de goede burgemeester
Toen de oorlog begon was in Utrecht de heer Ter Pelkwijk de burgemeester van Utrecht-stad. De Duitsers hebben hem 1n 1942 vervangen door een NSB’er. De heer Ter Pelkwijk dook onder bij vrienden in Doorn. Toen de bevrijding daar was, kwam hij direct terug op zijn oude post en op het bordes van het Stadhuis las hij, aan een enthousiaste menigte, de proclamatie van koningin Wilhelmina (de overgrootmoeder van koning Willem-Alexander) voor.
Dat was ook een symbolisch moment met waarde: het einde van een bezetting is immers het terugkrijgen van het bestuur.
Vandaar dat de viering hier is.

———-

Het meisje op het kermispaard’

Dit lieftallige beeldje staat op de Stadhuisbrug naast het brughek aan de noordzijde (Weerdzijde). Het is in 1982 aangeboden aan Stichting Stadsontspanning Utrecht t.g.v. hun 30 jarig bestaan. Sinds 1956 organiseerden zij hier op de brug lang jaarlijks een bevrijdingsfeest. De viering op 5 mei van dit jaar is dus èn op de plek waar ook in 1945 een hoogtepunt plaats vond èn vindt hier een lange traditie aan eerdere vieringen.

———

De authentieke jeeps
Bij de Intocht komende 5 mei rijden vrienden van Keep them Rolling in hun jeeps, motoren, een enkele truck en misschien een amfibievoertuig (tanks zijn in de oude stad wel erg belastend). Dat er nog steeds de nodige authentieke jeeps e.d. zijn komt omdat er in 1945 zoveel schepen waren vergaan dat het al maanden kostte voor de Canadese militairen zelf naar huis gebracht konden worden. (Die waren in Utrecht nog aanwezig tot diep in de herfst, en dat dus niet om toezicht te houden o.i.d. maar hierom.) Van het terug-transporteren van de jeeps e.d kwam het niet meer.  Die waren natuurlijk zeer welkom bij allerlei bedrijven hier en worden nu, met veel inzet, in stand gehouden door hobbyisten..
De voertuigen rijden, en reden ook toen al, op benzine. Dat was beter verkrijgbaar dan diesel. Heel prettig.

———-

5 mei Stadhuisbrug: De Zon in de steigers, de verdere opknapacties zijn  juist af

Op 5 mei zijn de meeste bouwwerkzaamheden rond de Stadhuisbrug klaar: Het Stadhuis staat dan aan de zijde van Stadhuisbrug en Stadhuisplein weer strak in de verf, de koffiewinkel is aan de buitenkant weer opgeknapt en de Choorstraat is aan die kant weer dicht. Alleen om De Zon staat dan nog een hoge schutting. Die is wel deels decoratief beplakt en de meeste kramen van de infomarkt staan juist langs die schutting, zodat wie daaraan zit op het stadhuis uitkijkt en juist nog wat voordeel heeft van de beschutting. 

——— ———– ————- ————

Een grillige greep over de oorlog en de bevrijding

https://in100fotos.nl/utrecht/
https://www.4meiutrecht.nl/de-laatste-verzetshelden-jong-en-naief/
https://www.ad.nl/utrecht/utrecht-betuigt-diepe-spijt-over-houding-tegenover-terugkerende-joden-het-heelt-de-wonden-niet-maar-is-wel-belangrijk~a95e182c/
https://www.rtvutrecht.nl/tv/aflevering/docu/RTVU_3746175_20240827130000

Een paar verslagjes uit oude kranten

– Rob Herber – Nico Bloembergen: Meester van het licht
– “Now thank we all our god” – Trouw – 14/05/1945
– “Domkerk overvol” – Het Parool – 14/05/1945
– “Vrede in Europa beteekende ook: Vrede in Utrecht” – Het Parool – 09/05/1945
– “Voetbalfeest in het stadion” – Het Parool – 14/05/1945
-“Aan onze vrouwen en meisjes!” – Utrechts Katholiek Dagblad – 15/05/1945
– “Thanksgivingsday met onze bondgenoten. Een stralende dag vol vreugde” – De Waarheid – 14/05/1945

Hier kan meer volgen.
Momenteel pubiceren kranten en bladen ook weer veel interessante artikelen over de oorl9g en de bevrijding,

——————–

 

 

.

.

 

.