Hoezee!

Over vertraging en overhoop halen Intocht door aparte actie van enkele agenten.

Klik HIER voor de info
Team Vlam, stichtingvlam@gmail.com

‘Utrecht viert 80 jaar vrij’ Hier de Stadhuisbrug waar de toenmalige burgemeester officieel kon vertellen dat we het bestuur weer in eigen handen hadden en het feest helemaal losbarstte.

Op de foto

Klik HIER voor een fotoverslag. Dit is nog in de groei.
MEER FOTO’s van  harte welkom via utrecht80jaarvrij@gmail.com .
Dat met name van de Intocht van de oude Harleys en van andere voertuigen, maar evengoed die van uw kind met een vlaggetje. Wat u/je instuurt, nemen we aan, kunnen we copyrightvrij tonen.

In de pers (allemaal aan te klikken) 

Bij het 5-mei-nieuws op RTV Utrecht een impressie van de Intocht. Klik HIER.

https://nos.nl/regio/utrecht/artikel/631709-bevrijdingsoptocht-door-utrecht-met-militaire-voertuigen-hetzelfde-als-opa-ervaren

www.ad.nl/utrecht/ronkende-motoren-en-zwaaiende-mensen-zo-voelt-het-om-als-bevrijder-de-stad-utrecht-binnen-te-rijden~a63af1a06/ (Een mooi paginagroot stuk, ook zonder abonnement soms toch compleet te lezen, omdat je maandelijks drie artikelen gratis kan lezen.)

www.duic.nl/algemeen/utrechts-bevrijdingsfestival-kon-dit-jaar-rekenen-op-44-000-bezoekers/
Ook het Vlam-event wordt genoemd.

www.nieuws030.nl/nieuws/80-jaar-na-de-bevrijding-tanks-in-de-stad/

.

 

9.00 uur
‘Vrijheidsluiding’ door het Klokkenluidersgilde met klokgelui vanaf alle torens in de binnenstad.
9.30 uur
Luiding bij Fort de Bilt, speciaal bij de start van de Intocht. 

Een jaarlijkse traditie van het Utrechts Klokkenluidersgilde, met dit jaar een extra grootse, feestelijke ‘Vrijheidsluiding’ t.g.v. 80 jaar vrij. Ook een mooie oproep om:
-thuis een vlag uit te hangen en
-een kijkje te nemen bij de Intocht en eventueel ook zelf de intochtroute van toen te lopen of te fietsen, van Berekuil naar Stadhuis.

9.30-10.45 uur
Intocht van enkele pelotons met samen 50 authentieke jeeps en motoren ed. van de geallieeerden, begeleid door de Boogie Band,
net als toen van de Berekuil naar het Stadhuis, nu zijde Stadhuisplein.
(Een glimp van de Intocht van toen, tanks overladen met meisjes zitten er tegenwoordig, hier niet in.)

Zij reden en rijden rechtuit via  Biltstraat – Wittevrouwenbrug – Voorstraat, daarna nu alleen niet meer via de Oudegracht, maar via de Langejansstraat en Minrebroederstraat naar het Stadhuisplein.
Om 9.30 start de Boogie Band op de Biltstraat, ter hoogte van het monument, met lopen, 0m 10.45 rijdt de laatste geëxposeerde jeep weg bij het Stadhuisplein. Het is, vanzelf, geen parade van ruim een uur, ze houden zich aan de verkeersregels, zodat er zo nu en dan gaten zullen zijn.   

De Intocht is direct opgenomen als onderdeel van de Polarbear-rit die, net als toen, meerdere plaatsen aandoet.
De jeeps en motoren zijn echt van geallieerden van indertijd geweest, door hen achtergelaten, omdat zij, door de vele vergane schepen, al moeite hadden om de militairen weer naar hun eigen land terug te brengen. Opvallend is ook dat ze op benzine rijden, omdat dat toen makkelijker te krijgen was dan diesel.

Met op 5 mei routekaartje voor meelopers en meefietsers, met WOII-hotspots
met daarbij een lusje langs een paar memorabele adressen.

Het is te zien door HIER klikken.

10.00-10.40 uur
Stadhuisplein (Korte Minrebroederstraat):
Expo van de voertuigen van het eerste peloton 

-De eigenaren-chauffeurs zijn erbij voor extra info.

-Warme herinneringen hebben zij die erbij waren aan het trakteren door de geallieerden op, onder andere, chocola. Ook vandaag trakteren we op kleine chocolaatjes en we delen zwaaivlaggetjes uit (maar wie er al eentje heeft: neem die vooral mee).

10.40 uur
Mini-parade van Stadhuisplein naar Stadshuisbrug met een jeep met bijzondere gasten, muziek en aanwezig publiek.

Daarmee is het programmaonderdeel op het Stadhuisplein ook af, het programma op het Stadhuisbrug en in het stadhuis wordt juist uitgebreider.

10.45-11.15 uur
Bordes Stadhuis
Verwelkoming met Vertellingen à la toen

De huidige burgemeester, twee kleinkinderen van de toenmalige burgemeester Ter Pelkwijk en een ooggetuige, die daar toen als jongen ook stond, zijn hier, na 80 jaar, à la toen, voor een terugblik op een vrolijk en belangrijk moment.
In 1942 is de goede burgemeester Ter Pelkwijk vervangen door een NSB’er. Hij dook onder in de buurt van Utrecht. Toen de geallieerden ook Utrecht definitief vrij maakten, was hij direct weer op post en werd bij het stadhuis door een enthousiaste menigte ontvangen. Het was niet alleen een feestelijk moment, het was het moment van de officiële begroeting van de geallieerden en hij las daar de proclamatie van de koningin voor (Wilhelmina), de bevestiging dat het land en de stad het bestuur weer in eigen handen had. 

 

9.30-14.00 uur
Feestelijke Infomarkt
op Stadhuisbrug en in Stadhuis

Buiten infostands (ook met bankjes) van diverse groepen, die enthousiast meedoen aan de infomarkt. Daarvan een aantal, die na de wereldoorlog(en) wilde werken aan duurzamere vrede en veiligheid: Unicef, de Europadag, veteranen, de NATO, PAIS-Vredesbeweging en ProDemos.
Ook het Gilde, het Klokkenluidersgilde en de Stichting Stolpersteinen Utrecht zijn er.

10.00 – 13.00 uur, op en af.
Doedelzak-duo.
Op de Stadhuisbrug

Utrecht werd bevrijd werd door troepen uit Great Britain en bij de parades waren er zodoende ook doedelzakgroepen. Daarom, deze dag, in stijl een vrolijk en echt doedelzakduo.

9.30-14.00 uur
Expo buiten en binnen

-Buiten een aantal mooie fotobeelden van het archief en een spot op het beeld ‘Het meisje op het Kermispaard’.

-Binnen, als tafelexpo: ‘Een glimp van de Bevrijding in een paar andere landen’.

-En, aanboden door HKUstudent Koen Berkers: “AI Tijdmachine – Utrecht Toen & Nu”.
Dit is een interactieve installatie, die oude beelden van de Tweede Wereldoorlog en hedendaagse beelden van de stad combineert. Daarbij is er veel werk gestoken in het inkleuren en, met behulp van AI, ook deels beweeglijk maken van de oude beelden, waardoor ze nog tastbaarder worden. Voor wie er bij was en voor zij die van daarna zijn.

11.15-12.15 uur
Samen op de Stadhuisbrug brunchen, waar toen het feest officieel losbarstte. Dat naast het beeld ‘Het meisje op het kermispaard’ een ode aan de bevrijdingsvieringen, die hier eerder al 30 jaar waren.
Kramen met een vertelling/korte lezing plus gratis Vrijheidsbrunch.
Vooraf aanmelden aangeraden. Ter plekke kan ook, maar bij 80 inschrijvingen is het vol=vol.

VOL VOL VOL Alle kramen met vertelling plus brunch zijn vol.
Natuurlijk kan je ook van 11.15-12.15 uur buiten van alles vragen bij de Infostands (met bankje) van de veteranen, stichting Struikelstenen, PAIS, binnen de film met oude (bewegende) beelden van toen bekijken, de (eenvoudige) expo over de bevrijding in een paar andere landen, het histo-computerspel over Utrecht en WOII uitproberen en om 11.45 binnen naar de lezing ’75 jaar Europa’ door prof. Kennedy van de UU.
Bij Boon’s (super)Markt naast het stadhuis kunt u dan evt. zelf wat te eten kopen (echt lekkere, verpakte broodjes).
Als er dan toch nog een plekke komt kan je je ter plekke opgeven.

Rond elke kraam staan klapstoelen en -bankjes en bij elke kraam is er een lezing/vertelling door iemand van een groep, die zich met dat thema bezig houdt. Er is daarna ook ruimte voor vragen van deelnemers en deze kunnen eventueel ook zelf wat aanvullen. Aan het begin brengt de crew de brunch-uit-het-vuistje rond. Deze wordt gratis aangeboden m.s.v. het Vfonds en Boons Markt. (Bij slecht weer wordt het binnen een serie vertellingen voor alle deelnemers.)

Aanmelden met een mail naar utrecht80jaarvrij@gmail.com
-naam – emailadres – (geboortejaar)
-de vertelkramen in volgorde van voorkeur
-en keus voor de bijbehorende brunch: klassiek of veganistisch (of meenemen eigen brunch i.v.m. allergie o.i.d.) 

A/B. Vertelkraam door het Gilde over de Bevrijding van Utrecht. VOL (Maar ervoor en erna zijn in de Gilde-infstand de foto’s te zien en binnen is doorlopend de film te zien met oude beelden van de bevrijding.)

C. Vertelkraam door Unicef, opgericht in 1946 t.b.v. de vele Europese kinderen, die in nood verkeerden. Unicef maakte zich al snel ook hard voor het invoeren van ‘Kinderrechten’ en zette zich steeds breder, maar nog steeds ook hier, in voor kinderen, die in de knel zitten door oorlogen. (Misschien hebben jullie in de familie ook nog herinneringen aan de vele hulp die op gang kwam, zulke, officiële, maar bv. ook door familie in ‘Amerika’ ed.)

D. Vertelkraam door ProDemos. Over hoe de Democratie toen oncreet onderuit werd gehaald. (Er waren bijvoorbeeld geen verkiezingen meer, ook geen symbolische) en over praktische democratie, wat kun je doen, wat zijn de verschillende manieren/routes waarop je inbreng kan hebben. Alles waar zo hard voor is gevochten, hoe gebruik je dat, zelf en onderling. Lijkt bekend, in de praktijk toch zoeken. 

E. Vertelkraam door het Utrechts Klokkenluidersgilde. VOL  ervoor en erna wel ook gewoon als Infostand te  bezoeken. Het is een van de groepen die zich tijdens WOII inzette voor het redden van ‘Cultureel Erfgoed’, over het spannende behoud van de klokken toen en direct erna.

Brunch: Deze is per persoon verpakt. Keus: klassiek of veganistisch.
Bij allergieën ed. kan aanmelden voor een kraam met vertelling ook gewoon, met de opmerking dat zelf een brunch wordt meegenomen. (Naast het Stadhuis zit supermarkt Boon, met goed aanbod, die dan vanaf 10.00 uur open is).

-Zij die samen willen brunchen graag in dezelfde mail reserveren.
-Binnen een dag een bevestiging of voorgesteld alternatief. 

    

Ook bij Bevrijdingsfeesten van 80 jaar terug werden er gezamenlijke maaltijden georganiseerd. Overigens was er nog veel spaarzaam beschikbaar en ‘op de bon’, dus het ging vooral om de sfeer. (Inwoners kregen tijdens de oorlog en voor sommige producten ook nog lang daarna, bonnen die je het recht gaven om iets te kopen. Dit om wat te temperen dat wie weinig geld had steeds mis greep.)

11.45-12.15 uur
Europalezing ’75 jaar Europa’,
Hal (zaal) stadhuis
Door professor J. Kennedy van de UU en F de Wolff van Comité Europadag Utrecht

Op 9 mei is het weer Internationale Europadag, dit jaar de 75ste! Sinds 1950 is er veel geïnitieerd om binnen Europa samen te werken i.p.v. onderling oorlog te voeren. Deze vertelling geeft een vogelvlucht van wat er in 75 jaar werd gerealiseerd,
In de hal van het stadhuis, open voor iedereen, er zijn ruim stoelen en staplekken (blijft te vol=te vol).

    

12.30-13.30 uur
-Levendig interview met ooggetuige door zijn kleinzoon.
-Voorlezen door nazaten Ter Pelkwijk uit een ander, nog onbekend dagboek van de burgemeester.
Hal (zaal) Stadhuis

A. Een ooggetuige. die bij de bevrijding een 11 jarige jongen was, wordt publiek geïnterviewd door zijn kleinzoon. Hij vertelt levendig over alles wat hij die jaren zag als nieuwgierige jongen uit de binnenstad. Hij noemt het bescheiden ‘kleine geschiedenis’, het is echter veel meer. Voor generatiegenoten en voor wie van daarna is van veel waarde.
B. De toenmalige burgemeester Ter Pelkwijk blijkt na de oorlog ook een veel uitgebreider verslag te hebben geschreven over die jaren, dan het bekende dagboek. Zijn kleinkinderen lezen er uit voor. 

14.00 uur
De viering hier wordt nu afgerond,

Om 13.45 graag vertrek uit het stadhuis, dat deze feestdag alleen speciaal voor deze viering open is en om 14.00 de deuren weer sluit. De kraampjes moeten om 14.00 afgebouwd worden.
Wie wil  kan ook nog gezellig naar het festival of een buurtfeest.
Wie wil kan ook de route van de Intocht nog lopen met het kaartje met WOII hotspots paraat op eigen mobiel. Dat dan nu in omgekeerde richting, van het stadhuis naar de Berekuil.

Meer lezen of kijken over de Bevrijding.

Hieronder vast een kleine greep, inclusief Plaatje&Praatje, rond deze dag.
Meer volgt.

Realisatie van deze viering door Stichting Vlam mogelijk door steun en medewerking van:

Initiatievenfonds – Gemeente Utrecht – Vfonds – Cultuurfonds (voorheen Anjerfonds) – Boon’s Markt – Keep them Rolling – Bazuin’s Boogie Band  – gelegenheids groep Utrechtse Harleyrijders – Stichting Fort de Bilt – Vrijwilligers Centrale  Utrecht en de crew – Gilde Utrecht – Unicef Utrecht – ProDemos – Gemeentelijke Afdeling Democratie – Klokkenluidersgilde – PAIS Vredesbeweging – Comité Europadag Utrecht – Stichting Stolpersteine Utrecht – het Veteraneninstituut – Archief Utrecht (diverse) – Koen Berkers – Jaren45-duo – doedelzakduo – EHBO-Utrecht – Janskerkhoffestivals – Nationaal Comité 4&5 mei – nazaten en ooggetuige – inwoners met een speciaal verhaal of speciale kennis – diverse media die het aankondigden – diverse leveranciers met goede spullen – Vivi Techni.

Plaatje&Praatje

Bevrijding op 5 mei en 7 mei.
Voor de bevrijding van heel Nederland is op 5 mei getekend in Wageningen in hotel De Wereld (een kleine hapering hier even terzijde gelaten).  Grote delen van Nederland waren daarvoor al vrijgekomen, die vaak met zware gevechten, nu ging het nog om met name het deel ten westen van de IJssel.
De geallieerden trokken na het tekenen naar de plaatsen waar nog Duitse bezetters waren om deze te ontwapenen. Zo kwamen de Polarbears, met Engelsen en Canadezen, op 7 mei in Utrecht-stad aan (en bv. op de 8e in Den Haag en Rotterdam en de 9e in Amsterdam). In de middag kwamen de mannen van de 146e Infanterie Brigade van het eerste Canadese legerkorps, de Polar Bears, en de leden van de 49e Britse Infanterie Divisie Utrecht binnen. 
Na de oorlog is de 5e uitgeroepen tot Nationale Feestdag en dit lustrumjaar zijn velen dan vrij om het te vieren, vandaar dat die datum ook voor het Vlamevent is gekozen.)

Terugkomst van de goede burgemeester
Toen de oorlog begon was in Utrecht de heer Ter Pelkwijk de burgemeester van Utrecht-stad. De Duitsers hebben hem 1n 1942 vervangen door een NSB’er. De heer Ter Pelkwijk dook onder bij vrienden in Doorn. Toen de bevrijding daar was, kwam hij direct terug op zijn oude post en op het bordes van het Stadhuis las hij, aan een enthousiaste menigte, de proclamatie van koningin Wilhelmina (de overgrootmoeder van koning Willem-Alexander) voor.
Dat was ook een symbolisch moment met waarde: het einde van een bezetting is immers het terugkrijgen van het bestuur.
Vandaar dat de viering hier is.

Het meisje op het kermispaard’

Dit vrolijke beeldje staat op de Stadhuisbrug naast het brughek aan de noordzijde (Weerdzijde). Het is in 1982 aangeboden aan Stichting Stadsontspanning Utrecht t.g.v. hun 30 jarig bestaan. Sinds 1956 organiseerden zij hier op de brug lang jaarlijks een bevrijdingsfeest. De viering op 5 mei van dit jaar is dus èn op de plek waar ook in 1945 een hoogtepunt plaats vond èn vindt hier een lange traditie aan eerdere vieringen.

De authentieke jeeps
Bij de Intocht komende 5 mei rijden vrienden van Keep them Rolling in hun jeeps, motoren, een enkele truck en misschien een amfibievoertuig (tanks zijn in de oude stad wel erg belastend). Dat er nog steeds de nodige authentieke jeeps e.d. zijn komt omdat er in 1945 zoveel schepen waren vergaan dat het al maanden kostte voor de Canadese militairen zelf naar huis gebracht konden worden. (Die waren in Utrecht nog aanwezig tot diep in de herfst, en dat dus niet om toezicht te houden o.i.d. maar hierom.) Van het terug-transporteren van de jeeps e.d kwam het niet meer.  Die waren natuurlijk zeer welkom bij allerlei bedrijven hier en worden nu, met veel inzet, in stand gehouden door hobbyisten..
De voertuigen rijden, en reden ook toen al, op benzine. Dat was beter verkrijgbaar dan diesel. Heel prettig.

5 mei Stadhuisbrug: De Zon in de steigers, de verdere opknapacties zijn  juist af

Op 5 mei zijn de meeste bouwwerkzaamheden rond de Stadhuisbrug klaar: Het Stadhuis staat dan aan de zijde van Stadhuisbrug en Stadhuisplein weer strak in de verf, de koffiewinkel is aan de buitenkant weer opgeknapt en de Choorstraat is aan die kant weer dicht. Alleen om De Zon staat dan nog een hoge schutting. Die is wel deels decoratief beplakt en de meeste kramen van de infomarkt staan juist langs die schutting, zodat wie daaraan zit op het stadhuis uitkijkt en juist nog wat voordeel heeft van de beschutting. 

Een grillige greep over de oorlog en de bevrijding

https://in100fotos.nl/utrecht/
https://www.4meiutrecht.nl/de-laatste-verzetshelden-jong-en-naief/
https://www.ad.nl/utrecht/utrecht-betuigt-diepe-spijt-over-houding-tegenover-
terugkerende-joden-het-heelt-de-wonden-niet-maar-is-wel-belangrijk~a95e182c/
https://www.rtvutrecht.nl/tv/aflevering/docu/RTVU_3746175_20240827130000

Een paar verslagjes uit oude kranten

– Rob Herber – Nico Bloembergen: Meester van het licht
– “Now thank we all our god” – Trouw – 14/05/1945
– “Domkerk overvol” – Het Parool – 14/05/1945
– “Vrede in Europa beteekende ook: Vrede in Utrecht” – Het Parool – 09/05/1945
– “Voetbalfeest in het stadion” – Het Parool – 14/05/1945
-“Aan onze vrouwen en meisjes!” – Utrechts Katholiek Dagblad – 15/05/1945
– “Thanksgivingsday met onze bondgenoten. Een stralende dag vol vreugde” – De Waarheid – 14/05/1945

Hier kan meer volgen.
Momenteel publiceren kranten en bladen ook weer veel interessante artikelen over de oorl9g en de bevrijding,

 

Nederlandse Joden na de bevrijding
Uitgezonden op zondag 4 mei 20:50 ‧ 40m
Nog te zien door aanklikken wan: https://tv.kpn.com/play/942295002.1

 

 

.

.

 

.